CẦU TÀU
Bạn đã từng đến Côn Đảo,
địa danh này chắc không xa lạ gì với khách đi Du Lịch Côn Đảo,
nhưng tại sao Cầu Tàu lại có nhiều tên gọi khác nhau?
Cầu Tàu được khởi công
xây dựng năm 1873, với phác thảo dài 107m, từ mép lộ trước cổng dinh chúa
đảo lao thẳng ra vịnh Côn Sơn. Có người từng gọi Cầu Tàu bằng danh số 871; 914,
915 để tưởng nhớ số người đã chết trong lúc xây dựng cầu tàu. Những con số đó
ít nhiều mang tính ước lệ.
Dấu ấn sâu lắng nhất đọng
lại di tích lịch sử này trong hơn 1 thế kỷ qua chính là những phiến đá ngổn
ngang, sắp lớp. Những tảng đá lớn hàng thước khối, nặng nhiều tấn kia đã làm
kiệt quệ và đè nát bao nhiêu thân tù khi họ xeo chúng tù núi Chúa về đây. Không
xeo được thì chết vì đòn, xeo được thì chết vì kiệt sức. Cái thời đau thương ấy
như còn âm vang trong từng phiến đá và câu ca trường hận của tù nhân: “Côn Lôn
ơi, viên đá mạng người…”
Không ai biết một cách
chính xác bao nhiêu người bị núi lở, đá đè, hoặc chết vì kiệt sức đòn roi khi
chuyển đá, khi làm Cầu Tàu và kè đá dọc con đường ven biển. Cầu Tàu là
nơi ghi dấu bước chân lưu đày đầu tiên của hàng chục vạn người tù trên hòn đảo
này, với tất cả nỗi tủi nhục của trận đòn phủ đầu từ Cầu Tàu về trại giam. Hàng
vạn người chỉ một lần đặt chân lên đây rồi vĩnh viễn nằm lại Hàng Keo, Hàng
Dương, Cỏ Ống, Hòn Cau…
Cầu Tàu còn là một đầu
mối liên lạc quan trọng giũa tù chính trị Côn Đảo với Đảng Xã
Hội , Đảng Cộng Sản Pháp với Xứ Ủy Nam Kỳ, Ủy Ban Kháng Chiến Hành Chính Nam Bộ
và Thành Ủy Sài Gòn – Gia Định. Sách lý luận, kinh điển Mác – Lênin, sách văn
học, báo chí tiến bộ, nghị quyết của Quốc Tế Cộng Sản của Trung Ương Đảng ta
cùng thư từ, chỉ thị của xứ ủy…đã đến với người tù qua Cầu Tàu này.
Cầu Tàu từng rợp bóng cờ
đỏ sao vàng những ngày Cách Mạng Tháng 8 (1945) thành công ở Côn Đảo. Trên 2.000 tù
chính trị đã từ đây trở về đất liền tiếp tục cuộc kháng chiến chống Pháp trường
kỳ và anh dũng. Một số người đã trở thành những đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà
Nước ta trong nhiều năm qua. Cuối năm 1954, thực dân Pháp cũng phải đưa gần 600
tù binh và trên 1.000 tù ánm qua Cầu Tàu về trao trả lại cho chính phủ Hồ Chí
Minh. Ngày 1/5/1975 tù chính trị Côn Đảo đã chớp thời
cơ, nổi dậy làm chủ hoàn toàn Côn Đảo.
Ngày 4/5/1975 trên chyến
tàu đầu tiên ra giải phóng Côn Đảo,
500 tấm ảnh Bác Hồ in lụa đã chuyển tới Cầu Tàu và được những người tù trang
trọng rước về từng trại. Ít ngày sau, từng đoàn tù lần lượt tập trung ra Cầu
Tàu để xuống tàu về đất liền, chấm dứt vĩnh viễn hơn một thế kỷ :Địa ngục trần
gian” nơi Côn Đảo.
Có thể nói ở Côn Đảo,
ngoài Nghĩa Trang Liệt Sỹ Hàng Dương thì Cầu Tàu có thể nói là một nấm mồ khổng
lồ, là bằng chứng về tội ác dã man của thực dân và đế quốc trong thời kỳ cai
trị Côn Đảo đã được gọi
là chúa đảo bởi vì họ nắm quyền sinh sát của tù nhân Côn Đảo. Nếu quý khách có điều kiện trải
nghiệm Côn Đảo xin
hãy ghé qua di tích này dù chỉ là một ít phút để tưởng nhớ đến những người
tù Côn Đảo đã
hy sinh tại đây và để minh chứng cho cả thế giới biết rằng xương máu của những
người đã ngã xuống không phải là vô ích.
